Các yếu tố nguy cơ của chứng sa sút trí tuệ

TỔNG QUAN

Sa sút trí tuệ (dementia) là một thuật ngữ chung cho sự suy giảm khả năng tâm thần (decline in mental ability), từ đó ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của người mắc phải chứng này. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• suy giảm trí nhớ
• khó khăn trong suy nghĩ
• khó khăn trong giao tiếp
• khó khăn trong chức năng phối hợp và vận động
• nhầm lẫn và mất phương hướng.

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ. Bạn có thể điều chỉnh một số trong các yếu tố này, chẳng hạn như hút thuốc, nhưng không thể thay đổi những yếu tố khác, chẳng hạn như di truyền.

Điều quan trọng là phải hiểu rằng yếu tố nguy cơ không phải là nguyên nhân. Ví dụ, bệnh tiểu đường là một yếu tố nguy cơ của cả bệnh Alzheimer (Alzheimer’s disease – AD) và sa sút trí tuệ do mạch máu (vascular dementia), nhưng điều đó không có nghĩa là bệnh tiểu đường gây ra AD hoặc sa sút trí tuệ do mạch máu. Không phải tất cả những người mắc bệnh tiểu đường đều mắc chứng sa sút trí tuệ.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ THUỘC VỀ BỆNH LÝ ĐỐI VỚI CHỨNG SA SÚT TRÍ TUỆ

Các yếu tố nguy cơ liên quan đến chứng sa sút trí tuệ bao gồm:

Xơ vữa động mạch (atherosclerosis)

Xơ vữa động mạch là tình trạng thành động mạch dày và cứng lại do sự tích tụ của mảng bám. Mảng bám được tạo thành từ cholesterol, chất béo, canxi và các thành phần khác trong máu. Sự tích tụ này có thể làm động mạch bị thu hẹp và cản trở dòng máu lưu thông đến não. Điều đó làm suy giảm khả năng hoạt động bình thường của các tế bào não. Sau cùng, nó có thể dẫn đến sự chết của các tế bào não này và ảnh hưởng đến các tế bào não khác có mối liên kết với chúng.

Cholesterol

Mức cholesterol LDL cao làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ do mạch máu. Điều này có thể là do mối liên quan giữa xơ vữa động mạch và cholesterol cao.

Homocysteine

Một cách tự nhiên, axit amin này lưu thông trong máu và là thành phần cấu tạo của protein. Mức homocysteine ​​cao là yếu tố nguy cơ của một số bệnh, bao gồm:

• bệnh Alzheimer
• sa sút trí tuệ do mạch máu
• suy giảm nhận thức
• đột quỵ.

Tiểu đường

Bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ mắc cả AD và chứng sa sút trí tuệ do mạch máu. Bệnh lý này cũng là một yếu tố nguy cơ của xơ vữa động mạch và đột quỵ. Cả hai tình trạng này đều có thể góp phần dẫn đến chứng sa sút trí tuệ do mạch máu.

Tình trạng suy giảm nhận thức nhẹ (mild cognitive impairment – MCI)

MCI có thể được xem là một giai đoạn nằm giữa sự đãng trí bình thường và chứng sa sút trí tuệ. Tuy nhiên, nếu bạn mắc MCI, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ bị bệnh Alzheimer. Nhưng hầu hết các trường hợp mắc bệnh Alzheimer đều bắt đầu với MCI. Các triệu chứng của MCI bao gồm:

• suy giảm trí nhớ nhiều hơn so với điều thường gặp ở một độ tuổi nhất định
• suy giảm trí nhớ nhiều đến mức có thể nhận thấy và đo lường
• vẫn độc lập trong sinh hoạt hàng ngày vì sự suy giảm nhận thức chưa đến mức ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc bản thân và thực hiện các hoạt động bình thường.

Hội chứng Down

Đến tuổi trung niên, hầu hết những người mắc hội chứng Down đều có các mảng bám và đám rối thần kinh của bệnh Alzheimer. Nhiều người cũng mắc chứng sa sút trí tuệ.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ THUỘC VỀ DI TRUYỀN VÀ LỐI SỐNG ĐỐI VỚI CHỨNG SA SÚT TRÍ TUỆ

Tuổi tác

Nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ do mạch máu và một số chứng sa sút trí tuệ khác sẽ tăng lên khi một người già đi. Tại Hoa Kỳ, Hiệp hội Alzheimer cho biết cứ 9 người trên 65 tuổi thì có 1 người mắc bệnh Alzheimer và cứ 3 người cao tuổi thì có 1 người chết vì bệnh Alzheimer hoặc một dạng sa sút trí tuệ khác.

Di truyền

Nhiều dạng sa sút trí tuệ có yếu tố di truyền và nó thường xảy ra trong gia đình. Ngoài ra, một số đột biến trong các gen cụ thể đã được xác định là làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.

Hút thuốc lá

Một nghiên cứu trên tạp chí JAMA Neurology cho thấy việc hút thuốc có thể làm tăng đáng kể nguy cơ suy giảm tâm thần và mắc chứng sa sút trí tuệ. Nếu bạn hút thuốc, bạn có nguy cơ cao bị xơ vữa động mạch và các loại bệnh lý mạch máu khác. Những bệnh lý này có thể góp phần làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ.

Uống rượu

Uống rượu quá nhiều cũng làm tăng nguy cơ mắc một loại sa sút trí tuệ được gọi là hội chứng Korsakoff. Các triệu chứng của hội chứng này bao gồm:

• khó khăn trong việc học hỏi thông tin mới
• mất trí nhớ ngắn hạn
• có những giai đoạn bị mất đi trong trí nhớ dài hạn.

Các yếu tố tâm lý và trải nghiệm

Các yếu tố tâm lý và trải nghiệm cũng có thể là yếu tố nguy cơ của chứng sa sút trí tuệ. Chẳng hạn, nếu một người có xu hướng cô lập bản thân với xã hội hoặc không thường xuyên tham gia vào các hoạt động kích thích nhận thức, người đó có thể có nguy cơ mắc AD.

TÓM LẠI

Nhiều yếu tố nguy cơ có liên quan đến việc mắc chứng sa sút trí tuệ, bao gồm các tình trạng bệnh lý, lối sống, di truyền và tuổi già. Nếu bạn có nguy cơ cao mắc chứng sa sút trí tuệ, hãy đi thăm khám để biết cách ngăn ngừa tình trạng này và ý thức về bất kỳ thay đổi thuộc về lối sống nào có thể hữu ích.

Nguồn: Health Line

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các tổ chức và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com