Những lầm tưởng về bệnh ung thư

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư là căn bệnh chịu trách nhiệm cho 10 triệu ca tử vong trên toàn cầu vào năm 2020. Tính trên toàn thế giới, đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Ở Hoa Kỳ, ước tính có khoảng 39.5% số người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vào một giai đoạn nào đó trong cuộc đời.

Những lầm tưởng có khuynh hướng phát triển xung quanh căn bệnh đặc biệt phổ biến này. Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi mọi người thường có những hiểu nhầm về bệnh ung thư.

Ung thư (cancer) là một thuật ngữ chung để chỉ một nhóm các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan, bộ phận nào của cơ thể. Chính sự đa dạng này lại ‘đổ thêm dầu vào lửa’ cho những lầm tưởng và nhầm lẫn.

Hy vọng với bài viết này, những quan niệm sai lầm sẽ được xóa bỏ và thông tin về nhóm các bệnh lý đa dạng và phổ biến này sẽ được làm sáng tỏ hơn.

1. Ung thư là ‘bản án tử hình’

Ung thư không phải là một bản án tử hình. Mặc dù với các số liệu thống kê đáng suy ngẫm được trích dẫn ở phần đầu của bài viết, bệnh ung thư không phải lúc nào cũng là ‘dấu chấm hết’.

Khi các nhà khoa học hiểu rõ hơn về bệnh ung thư và trên cơ sở đó phát triển các phương pháp điều trị cải tiến, tỷ lệ hồi phục ngày càng được cải thiện.

Chẳng hạn, tháng 01/2019, ở Hoa Kỳ, ước tính có khoảng 16.9 triệu người đã chiến thắng ung thư. Ở Vương quốc Anh, tỷ lệ sống sót sau ung thư đã tăng gấp đôi trong 40 năm qua.

Cũng cần lưu ý rằng tỷ lệ sống sót sẽ thay đổi đáng kể tùy thuộc vào loại ung thư. Chẳng hạn, ở Anh, tỷ lệ sống sót đối với ung thư tinh hoàn là 98%, trong khi tỷ lệ sống sót đối với ung thư tụy chỉ là 1%.

Theo Viện Ung thư Quốc gia (Hoa Kỳ): “Ở Hoa Kỳ, khả năng tử vong do ung thư đã giảm đều đặn kể từ những năm 1990. Hiện nay, tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với một số bệnh ung thư – chẳng hạn như ung thư vú, tuyến tiền liệt và tuyến giáp – là 90% hoặc cao hơn. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với tất cả các bệnh ung thư gộp lại hiện khoảng 67%”.

Nhìn chung, tỷ lệ tử vong do ung thư đang giảm dần, tỷ lệ sống sót của một số bệnh ung thư đang tăng hơn so với những bệnh ung thư khác. Một báo cáo hàng năm về tình trạng ung thư ở Hoa Kỳ, xuất hiện trong Tạp chí Cancer năm 2020, kết luận: “Tỷ lệ tử vong do ung thư giảm trung bình 1.5% mỗi năm từ năm 2001 đến 2017.”

2. Bệnh ung thư có tính lây truyền

Đây là một quan niệm sai lầm. Ung thư không lây truyền. Một người nào đó mắc ung thư không thể lây truyền căn bệnh này cho người khác.

Tuy nhiên, một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm virus gây u nhú ở người (human papillomavirus – HPV) và viêm gan B và C, có thể gây lần lượt là ung thư cổ tử cung và ung thư gan. Trong những trường hợp này, một tác nhân truyền nhiễm gây ra ung thư, nhưng bản thân ung thư không lây truyền.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học đã ghi nhận rằng ung thư ở một số động vật – như thú mặt quỷ và chó – có thể dẫn đến các bệnh ung thư có khả năng lây truyền gây tử vong: tương ứng là bệnh u mặt quỷ và khối u hoa liễu truyền ở chó.

3. Điện thoại di động gây ung thư

Cho đến nay, không có bằng chứng cho thấy điện thoại di động gây ra ung thư. Một trong những lý do khiến lầm tưởng này phát triển là các thiết bị kể trên phát ra bức xạ tần số vô tuyến (sóng vô tuyến), một dạng bức xạ không ion hóa. Cơ thể hấp thụ bức xạ này.

Các nhà khoa học biết rằng việc tiếp xúc với bức xạ ion hóa, chẳng hạn như tia X, làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, bức xạ tần số vô tuyến là bức xạ không ion hóa, từ đó không làm tăng nguy cơ ung thư. Viện Ung thư Quốc gia (Hoa Kỳ) cho biết: “Mặc dù nhiều nghiên cứu đã đánh giá các tác động sức khỏe có thể có của bức xạ không ion hóa từ ra-đa, lò vi sóng, điện thoại di động và các nguồn khác, hiện tại vẫn chưa có bằng chứng nhất quán cho thấy bức xạ không ion hóa làm tăng nguy cơ ung thư ở người.”

4. Dây truyền dẫn điện gây ung thư

Đây cũng là một lầm tưởng. Từ trường tần số cực thấp (ELF) được tạo ra bởi đường dây dẫn điện là không ion hóa và do đó không gây ung thư.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho biết: “Một số nghiên cứu lớn đã xem xét các tác động có thể có của từ trường ELF đối với bệnh ung thư ở chuột cống và chuột nhắt. Những nghiên cứu này cho động vật phơi nhiễm với từ trường mạnh hơn nhiều so với những gì con người thường tiếp xúc ở nhà. Hầu hết các nghiên cứu này không tìm thấy sự gia tăng nguy cơ mắc bất kỳ loại ung thư nào. Trên thực tế, nguy cơ mắc một số loại ung thư thực sự còn thấp hơn ở những động vật tiếp xúc với bức xạ ELF”.

Tuy nhiên, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cũng giải thích rằng một số nghiên cứu đã phát hiện ra sự tăng nhẹ trong nguy cơ mắc bệnh bạch cầu đối với những trẻ sống gần đường dây truyền tải điện. Tuy nhiên, lý do cho điều này vẫn chưa được xác định rõ.

Medical News Today (MNT) đã trò chuyện với Bác sĩ Joel Newman – chuyên gia huyết học và là trưởng khoa bệnh lý tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe East Sussex (Anh). Ông đã làm sáng tỏ về yếu tố nguy cơ: “Chúng tôi không có bất kỳ bằng chứng thực tế nào cho thấy điện thoại di động hoặc đường dây dẫn điện gây ra ung thư và thực tế có nhiều thứ khác mà chúng ta làm hàng ngày có thể khiến chúng ta có nguy cơ cao hơn nhiều so với những điều kể trên, chẳng hạn như hút thuốc và uống rượu”.

5. Chất làm ngọt nhân tạo gây ung thư

Cho đến nay, không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy chất làm ngọt nhân tạo làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Viện Ung thư Quốc gia (Hoa Kỳ) giải thích lý do tại sao lầm tưởng này có thể nảy sinh: “Các thắc mắc về mối quan hệ giữa chất làm ngọt nhân tạo và ung thư nảy sinh khi các nghiên cứu ban đầu cho thấy sự kết hợp giữa cyclamate và saccharin gây ra ung thư bàng quang ở động vật thí nghiệm.”

Tuy nhiên, họ giải thích rằng các nghiên cứu sâu hơn không cung cấp bằng chứng rõ ràng về mối liên quan đến bệnh ung thư ở người. Tương tự như vậy, các nghiên cứu của các cơ quan khác – như Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ – các chất tạo ngọt được phê duyệt không cho thấy bằng chứng rõ ràng về mối liên hệ với bệnh ung thư ở người.

Tương tự, một nghiên cứu tìm hiểu về mối liên hệ giữa aspartame và ung thư – với dữ liệu từ hơn nửa triệu người tham gia – không tìm thấy mối liên hệ nào giữa việc tiêu thụ aspartame và ung thư hạch, bệnh bạch cầu hoặc ung thư não.

6. Phẫu thuật ung thư khiến ung thư di căn

Điều này phần nào là quan niệm không đúng. Đúng là phẫu thuật ung thư có thể khiến ung thư di căn, nhưng trường hợp này rất hiếm. Như Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ giải thích: “Những tiến bộ với thiết bị được sử dụng trong quá trình phẫu thuật và các xét nghiệm hình ảnh chi tiết hơn đã giúp làm cho nguy cơ này rất thấp.”

Một lầm tưởng có liên quan chỉ ra rằng một khối u sẽ phát triển nhanh hơn hoặc lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể khi tiếp xúc với không khí. Điều này là không đúng sự thật.

7. Thảo dược chữa được bệnh ung thư

Không có bằng chứng cho thấy bất kỳ loại thảo dược nào có thể chữa khỏi hoặc điều trị ung thư.

Tuy nhiên, một số người thấy rằng một số liệu pháp thay thế nhất định – chẳng hạn như châm cứu, thiền định và yoga – giúp giảm căng thẳng tâm lý liên quan đến ung thư và một số tác dụng phụ của việc điều trị ung thư.

Như Viện Ung thư Quốc gia đã chỉ ra, chỉ vì thứ gì đó là ‘tự nhiên’ không có nghĩa là nó an toàn. Trong một số trường hợp, các sản phẩm bổ sung từ thảo dược có thể gây hại cho sức khỏe của một người; họ cung cấp một vài ví dụ: “Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng kava kava – loại thảo mộc mà một số người sử dụng để giúp giảm căng thẳng và lo âu – có thể gây tổn thương gan. Và cây Ban Âu (St. John’s wort) – loại mà một số người sử dụng cho chứng trầm cảm – có thể khiến cho một số loại thuốc ung thư không đem lại hiệu quả như mong muốn”.

Điều quan trọng là những bệnh nhân ung thư cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ về các sản phẩm bổ sung và các loại vitamin trước khi sử dụng chúng.

8. Ung thư di truyền trong gia đình

Mặc dù một số bệnh ung thư di truyền trong gia đình, chúng chỉ là một số ít các trường hợp: ước tính có khoảng 3–10% các trường hợp ung thư là do những đột biến di truyền từ cha mẹ.

Bởi vì chúng ta có nhiều khả năng mắc phải ung thư khi già đi, và con người ngày nay có tuổi thọ cao hơn nên không có gì lạ khi ai đó có người thân mắc bệnh ung thư. Điều này có thể giúp giải thích tại sao lầm tưởng này tồn tại.

Hầu hết các trường hợp ung thư là kết quả của các đột biến gen tích tụ theo thời gian. Như Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ giải thích: “Một số loại ung thư di truyền trong một số gia đình nhất định, nhưng hầu hết các bệnh ung thư không có sự liên kết rõ ràng với các gen mà chúng ta thừa hưởng từ cha mẹ mình. Những thay đổi gen bắt đầu từ một tế bào và xảy ra ở một thời điểm nào đó trong suốt cuộc đời của một người, gây ra hầu hết các bệnh ung thư”.

9. Ung thư luôn quay trở lại

Để làm rõ vấn đề này, MNT đã trò chuyện với Bác sĩ Collin Vu – bác sĩ chuyên khoa ung thư và huyết học tại Viện Ung thư MemorialCare thuộc Trung tâm Y tế Orange Coast (Fountain Valley, CA). Ông nói: “May mắn cho tất cả chúng ta là, điều này là một lầm tưởng và hoàn toàn không đúng. Các liệu pháp điều trị ung thư hiện nay ngày càng được cải tiến đến mức việc chữa khỏi ung thư – nghĩa là các phương pháp điều trị sẽ tiêu diệt hoàn toàn ung thư – đang được cải thiện liên tục.”

Tuy nhiên, ông giải thích rằng vấn đề này rất phức tạp vì “các loại ung thư khác nhau có khả năng chữa khỏi khác nhau đáng kể và chúng cũng có khung thời gian khác nhau trong đó bệnh thường có thể tái phát. Điều này khiến bệnh nhân rất khó biết khi nào họ có thể thực sự được ‘chữa khỏi’ hoặc khi nào họ vẫn còn nguy cơ cao tái phát ung thư”.

Bác sĩ Vu đặt nhiều hy vọng cho việc điều trị ung thư trong tương lai, ông chia sẻ với MNT:

“Trong tương lai, với tiến bộ khoa học trong các phương pháp điều trị ung thư tốt hơn cũng như nhận thức của người dân về các nguy cơ và chẩn đoán ung thư được cải thiện, quan điểm ‘ung thư luôn tái phát’ có thể ngày càng không đúng.”

10. Không có thuốc chữa cho bệnh ung thư

Rất may, đây cũng là một quan niệm sai lầm. Khi khoa học y khoa nghiên cứu sâu hơn về các cơ chế đằng sau bệnh lý ung thư, các phương pháp điều trị sẽ ngày càng hiệu quả hơn.

Theo Bác sĩ Vu, một số bệnh ung thư – như ung thư tinh hoàn, tuyến giáp – có tỷ lệ chữa khỏi là 60%. Bác sĩ Vu định nghĩa ‘tỷ lệ chữa khỏi’ là “nhóm bệnh nhân ung thư có tuổi thọ tương đương với dân số chung”.

Ung thư vú, tuyến tiền liệt và bàng quang cũng có tỷ lệ chữa khỏi khoảng 50%. Bác sĩ Vu kết luận: “Qua các số liệu chúng ta có thể thấy được ở trên, một số bệnh ung thư có thể được loại bỏ, nhưng không may là, không phải tất cả các bệnh ung thư đều có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Hiện tại có sự lạc quan tin tưởng rằng tỷ lệ chữa khỏi đang tăng lên nhờ sự tập trung liên tục vào việc tầm soát cũng như các phương pháp điều trị tốt hơn cho bệnh ung thư.”

MNT cũng đã trò chuyện với Tiến sĩ Anton Bilchik, bác sĩ phẫu thuật ung thư, giáo sư giải phẫu, trưởng bộ phận nghiên cứu đường tiêu hóa và lãnh đạo y khoa của Viện Ung thư Saint John thuộc Trung tâm Sức khỏe Providence Saint John’s (Santa Monica, CA). Ông cũng mở đầu với một thông điệp về sự hy vọng: “Điều quan trọng cần thiết là bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư – ngay cả ở giai đoạn cuối – không được mất hy vọng: có nhiều phương pháp điều trị mới hiệu quả, cũng như các kỹ thuật phẫu thuật hiệu quả hơn. Một ví dụ điển hình là với việc áp dụng liệu pháp miễn dịch hiện đại, có tới 40% bệnh nhân ung thư hắc tố (melanoma) giai đoạn 4 có thể được chữa khỏi, và 50% bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn 4 di căn đến gan có thể được chữa khỏi khi kết hợp hóa trị và phẫu thuật”.

Tóm lại: mặc dù cuộc chiến với ung thư vẫn diễn ra từng ngày, khoa học đang đạt được những bước tiến quan trọng và có ý nghĩa.

Nguồn: Medical News Today

Giới thiệu về STELLAPHARM

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như Cơ quan Quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các tổ chức và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com