Thời kỳ mãn kinh và sức khỏe tinh thần

Theo thời gian, tình trạng mãn kinh xuất hiện và giai đoạn chuyển đổi sẽ dẫn đến những thay đổi thực về thể chất. Nhưng chúng cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trí, cụ thể là sức khỏe tinh thần.

Sự thay đổi nồng độ nội tiết tố nữ (hormome) có thể gây ra những thay đổi tâm trạng tạm thời, bao gồm các triệu chứng trầm cảm. Tỷ lệ mắc trầm cảm tăng gấp đôi trong khoảng thời gian này. Những phụ nữ trước đây đã từng vật lộn với tình trạng trầm cảm hoặc chứng lo lắng cũng có thể thấy sự bùng phát trở lại của các triệu chứng.

Tiến sĩ Hadine Joffe – Phó Giáo sư Tâm thần học về Sức khỏe Phụ nữ tại Trường Y khoa Harvard và đồng thời là Giám đốc điều hành của Trung tâm Connors Center về Sức khỏe Phụ nữ và Sinh học Giới tính tại Bệnh viện Brigham and Women’s Hospital – nói rằng sự thay đổi nồng độ nội tiết tố nữ có thể gây ra những thay đổi tâm trạng ở các giai đoạn khác của cuộc đời, vì vậy không cần phải ngạc nhiên khi chúng cũng có thể có một số ảnh hưởng đến tâm trạng trong quá trình chuyển đổi mãn kinh (giai đoạn tiền mãn kinh). Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (Premenstrual dysphoric disorder – PMDD) (là một dạng nặng hơn của hội chứng tiền kinh nguyệt (Premenstrual syndrome – PMS), có ảnh hưởng đến tâm trạng) và trầm cảm sau sinh (postpartum depression) là những ví dụ khác về các tình trạng do sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể – trong trường hợp này là trước chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi sinh con.

Tiến sĩ Joffe cho biết: “Những rối loạn này không phải 100% do hormone, nhưng hormone nữ đóng một vai trò quan trọng”.

Thay đổi tâm trạng trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh thường nhẹ. Tiến sĩ Joffe nói rằng: “Các triệu chứng trầm cảm nhẹ rõ ràng có liên quan đến sự thay đổi hormone”. Tiến sĩ Joffe là tác giả chính của một nghiên cứu năm 2019 đăng trên Tạp chí Nội tiết Lâm sàng và Chuyển hóa (The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism) về mối liên quan giữa sự gia tăng các triệu chứng trầm cảm ở giai đoạn tiền mãn kinh với sự biến động của hai hormone, progesterone và estradiol (dạng estrogen mạnh nhất). Nhưng khi nói đến trầm cảm chính (dạng trầm cảm lâm sàng nặng hơn), mối liên hệ với những thay đổi nội tiết tố nữ không rõ ràng.

Phần đông phụ nữ gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về tâm trạng trong thời kỳ tiền mãn kinh đã từng mắc phải các vấn đề này trong quá khứ. Tiến sĩ Joffe cho biết, tương đối hiếm gặp tình huống trong đó một người không có tiền sử trầm cảm hoặc lo lắng đột nhiên mắc tình trạng nghiêm trọng của chứng bệnh này vào thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra, tuổi trung niên – độ tuổi khi mãn kinh xuất hiện – là khoảng thời gian mà người phụ nữ đôi khi phải đối mặt với nhiều căng thẳng, bao gồm chăm sóc con cái, bận tâm về cha mẹ già yếu và đối phó với những thay đổi trong cuộc sống, tất cả đều có thể góp phần làm tăng tỷ lệ trầm cảm và lo lắng ở độ tuổi này.

Tình trạng lo lắng và thời kỳ mãn kinh

Trong khi nghiên cứu cho thấy mối liên hệ rõ ràng giữa mãn kinh và trầm cảm, mối liên hệ giữa tình trạng lo lắng và thời kỳ mãn kinh ít rõ ràng hơn. Tiến sĩ Joffe nói rằng: “Chúng ta biết ít hơn rất nhiều về sự lo lắng trong thời kỳ mãn kinh”. Theo bà, có một số bằng chứng cho thấy phụ nữ có nhiều khả năng bị các cơn hoảng loạn trong và sau giai đoạn tiền mãn kinh. (Cơn hoảng loạn được đặc trưng bởi cảm giác lo lắng tột độ đột ngột, kèm theo các triệu chứng như đổ mồ hôi, run rẩy, khó thở hoặc rối loạn nhịp tim vô hại được gọi là đánh trống ngực).

Nhưng mối liên hệ được nhận thấy này có thể phản ánh sự khó khăn trong phân biệt các cơn hoảng loạn với một triệu chứng mãn kinh phổ biến là tình trạng bốc hỏa. Tiến sĩ Joffe cho biết chúng có thể tương tự nhau. Trong cơn hoảng loạn, tim có thể đập nhanh và bạn có thể cảm thấy nóng và vã mồ hôi. Điều này cũng đúng với các cơn bốc hỏa. Trước một cơn bốc hỏa, một số phụ nữ trải qua một ‘cảm giác cảnh báo’, là thuật ngữ mà bác sĩ sử dụng để mô tả cảm giác trước khi xảy ra một tình trạng về thần kinh (chẳng hạn như chứng đau nửa đầu). Đối với những phụ nữ này, cơn bốc hỏa thường được đi trước bởi một cảm giác hoảng sợ hoặc cảm giác đe dọa tính mạng. Theo Tiến sĩ Joffe, một cách để phân biệt giữa cơn bốc hỏa và cơn hoảng loạn là cơn bốc hỏa không khiến bạn cảm thấy khó thở, trong khi cơn hoảng loạn có thể xảy ra tình trạng khó thở.

Thay đổi sức khỏe và rối loạn khí sắc (tâm trạng)

Những thay đổi về sức khỏe thể chất vào thời kỳ mãn kinh cũng có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng. Ví dụ, tình trạng lo lắng – có thể được kích hoạt bởi tuyến giáp hoạt động quá mức – trở nên phổ biến hơn theo tuổi tác. Ngoài ra, lo lắng và trầm cảm có thể được kích hoạt bởi tình trạng thiếu ngủ, điều này cũng trở nên phổ biến hơn vào thời kỳ mãn kinh, vì sự thay đổi hormone gây ra các cơn bốc hỏa vào ban đêm hoặc tình trạng gián đoạn giấc ngủ khác khiến phụ nữ khó có được thời gian nghỉ ngơi cần thiết.

Vậy bạn có thể làm gì để bảo vệ sức khỏe tinh thần của mình khi trải qua thời kỳ mãn kinh?

• Cần biết rằng những thay đổi tâm trạng có thể đi kèm với các triệu chứng mãn kinh khác.
• Theo dõi tâm trạng và ghi lại thông tin của các yếu tố khác như giấc ngủ và mức độ căng thẳng. Tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng và cản trở cuộc sống hàng ngày.
• Thay đổi lối sống, chẳng hạn như tăng cường tập thể dục, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng để giảm các triệu chứng có thể xảy ra.
• Chia sẻ và nhận sự hỗ trợ từ người khác thay vì chịu đựng và vật lộn với tình trạng này một mình.
• Cần biết rằng tình trạng này chỉ là tạm thời. Thông thường, những thay đổi tâm trạng đi kèm với thay đổi nội tiết tố nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh sẽ không kéo dài. Tiến sĩ Joffe cho biết: “Dữ liệu cho thấy những nguy cơ, rủi ro liên quan đến hormone giảm dần theo thời gian sau khi mãn kinh”. Theo bà, những người chọn điều trị tình trạng của họ bằng thuốc chống trầm cảm hoặc các phương pháp khác có thể chỉ cần áp dụng trong giai đoạn này, không nhất thiết phải tiếp tục điều trị lâu dài. Tiến sĩ Joffe nói rằng: “Tôi thấy rất nhiều phụ nữ thực sự lo sợ rằng họ đang trải qua giai đoạn lão hóa tồi tệ và vô vọng. Điều này không đúng, ngoài ra sự trợ giúp luôn sẵn có”.

Nguồn: HARVARD HEALTH PUBLISHING (HARVARD MEDICAL SCHOOL)

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức (WHO), và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com