6 thực phẩm gây viêm

Tình trạng viêm có thể tốt hoặc xấu, tùy vào từng tình huống cụ thể.

Một mặt, đó chính là cách tự nhiên để cơ thể tự bảo vệ mình trong trường hợp bị thương hoặc bị bệnh. Tình trạng viêm có thể giúp cơ thể tự bảo vệ khỏi bệnh tật và thúc đẩy quá trình chữa lành.

Mặt khác, tình trạng viêm mạn tính kéo dài lại có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch và béo phì.

Điều thú vị là các loại thực phẩm bạn ăn có thể ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng viêm trong cơ thể.

Dưới đây là 6 loại thực phẩm có thể gây viêm.

1. Đường và siro bắp có hàm lượng fructose cao

Đường trắng tinh luyện (sucrose) và siro bắp có hàm lượng fructose cao (HFCS) là hai loại đường bổ sung chính trong chế độ ăn uống kiểu phương Tây.

Đường bao gồm 50% glucose và 50% fructose, còn siro bắp với hàm lượng fructose cao gồm có khoảng 45% glucose và 55% fructose.

Một trong những lý do khiến các loại đường bổ sung này có hại là vì chúng có thể làm tăng tình trạng viêm, từ có thể dẫn đến việc mắc một số bệnh lý.

Trong một nghiên cứu, những con chuột được cho ăn chế độ nhiều đường sucrose đã mắc ung thư vú di căn đến phổi, một phần là do đáp ứng viêm gây ra bởi đường.

Trong một nghiên cứu khác, tác dụng kháng viêm của axit béo omega-3 đã bị suy giảm ở những con chuột được cho ăn một chế độ ăn nhiều đường.

Hơn nữa, với một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, trong đó những người tham gia uống soda thông thường, soda ăn kiêng, sữa hoặc nước, chỉ những người trong nhóm uống soda thông thường mới có nồng độ axit uric tăng lên, từ đó dẫn đến tình trạng viêm cũng như sự kháng insulin.

Đường cũng có thể gây hại vì nó cung cấp lượng fructose dư thừa.

Mặc dù một lượng nhỏ đường fructose trong trái cây và rau củ không gây hại, việc tiêu thụ một lượng lớn đường bổ sung lại có thể gây ra nhiều vấn đề bất cập.

Tiêu thụ nhiều đường fructose có liên quan đến tình trạng béo phì, kháng insulin, bệnh tiểu đường, bệnh gan nhiễm mỡ, ung thư và bệnh thận mạn tính.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng đường fructose gây viêm trong các tế bào nội mô của thành mạch máu và đây lại là một yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim mạch.

Tiêu thụ nhiều đường fructose cũng được chứng minh là làm tăng một số chỉ dấu viêm (inflammatory marker) ở chuột và cả trên người.

Thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung bao gồm kẹo, sô-cô-la, nước ngọt, các loại bánh ngọt và một số loại ngũ cốc.

2. Chất béo chuyển hóa nhân tạo

Chất béo chuyển hóa nhân tạo – artificial trans fats (chú thích: còn gọi là chất béo chuyển hóa tổng hợp hay công nghiệp) – là loại chất béo có hại nhất cho sức khỏe mà bạn tiêu thụ.

Chúng được tạo ra bằng cách thêm hydro vào chất béo không bão hòa ở dạng lỏng, từ đó có được những chất béo có cấu trúc rắn hơn với tính ổn định cao hơn.

Trên nhãn thành phần của thực phẩm, chất béo chuyển hóa thường được liệt kê là các dầu hydro hóa một phần (partially hydrogenated oils).

Hầu hết các loại bơ thực vật (margarine) đều chứa chất béo chuyển hóa, và chúng thường được thêm vào thực phẩm chế biến để kéo dài thời hạn sử dụng.

Không giống như chất béo chuyển hóa tự nhiên có trong sữa và thịt, chất béo chuyển hóa nhân tạo đã được chứng minh là gây viêm và tăng nguy cơ mắc bệnh.

Ngoài việc làm giảm cholesterol HDL (cholesterol ‘tốt’), chất béo chuyển hóa có thể làm suy giảm chức năng của các tế bào nội mô thành động mạch, đây là một yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch.

Việc tiêu thụ chất béo chuyển hóa nhân tạo có liên quan đến mức độ cao của các chỉ dấu viêm, chẳng hạn như protein phản ứng C (C-reactive protein – CRP).

Trên thực tế, trong một nghiên cứu, mức CRP được tìm thấy cao hơn 78% ở những phụ nữ có lượng tiêu thụ chất béo chuyển hóa cao nhất.

Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng trên những phụ nữ lớn tuổi bị thừa cân, dầu đậu nành hydro hóa làm tăng tình trạng viêm nhiều hơn so với dầu cọ và dầu hướng dương.

Các nghiên cứu trên nam giới khỏe mạnh và nam giới có mức cholesterol cao đã cho thấy sự gia tăng tương tự của các chỉ dấu viêm đáp ứng với chất béo chuyển hóa.

Thực phẩm giàu chất béo chuyển hóa bao gồm khoai tây chiên và các thức ăn nhanh khác chế biến theo kiểu chiên, một số loại bỏng ngô, một số loại bơ thực vật và mỡ trừu (shortening), các loại bánh đóng gói, bánh ngọt và tất cả các loại thực phẩm chế biến có liệt kê trên nhãn với thành phần dầu thực vật hydro hóa một phần.

3. Dầu thực vật và dầu hạt

Một số nhà khoa học tin rằng một số loại dầu thực vật, chẳng hạn như dầu đậu nành, thúc đẩy quá trình viêm do có hàm lượng rất cao axit béo omega-6.

Mặc dù một số chất béo omega-6 từ chế độ ăn là cần thiết, nhưng chế độ ăn điển hình kiểu phương Tây cung cấp nhiều hơn những gì chúng ta cần.

Trên thực tế, các chuyên gia y tế khuyên chúng ta nên ăn nhiều thực phẩm giàu omega-3 hơn, chẳng hạn như cá béo, để cải thiện tỷ lệ omega-6 trên omega-3 và thu được lợi ích chống viêm của omega-3.

Trong một nghiên cứu, những con chuột được cho ăn chế độ ăn có tỷ lệ omega-6 và omega-3 là 20:1 có lượng chỉ dấu viêm cao hơn nhiều so với những con chuột được cho ăn chế độ ăn có tỷ lệ này ở mức 1:1 hoặc 5:1.

Tuy nhiên, bằng chứng cho thấy việc tiêu thụ nhiều axit béo omega-6 gây tăng tình trạng viêm ở người hiện vẫn còn hạn chế.

Một số nghiên cứu có kiểm soát cho thấy axit linoleic – axit omega-6 phổ biến nhất trong chế độ ăn – không ảnh hưởng đến các chỉ dấu viêm.

Vì thế, cần có thêm nghiên cứu trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận nào.

Dầu thực vật và dầu hạt được sử dụng làm dầu ăn và là một thành phần chính trong nhiều loại thực phẩm chế biến.

4. Carbohydrate tinh chế

Carbohydrate (hay carb) là nhóm thực phẩm từ lâu đã mang ‘tiếng xấu’.

Tuy nhiên, sự thật là không phải tất cả các loại carb đều gây ra các vấn đề cho cơ thể.

Người cổ đại tiêu thụ carb giàu chất xơ và không qua chế biến trong hàng thiên niên kỷ dưới dạng cỏ, rễ cây và trái cây.

Tuy nhiên, tiêu thụ carb tinh chế có thể dẫn đến tình trạng viêm.

Carb tinh chế đã được loại bỏ hầu hết chất xơ. Chất xơ thúc đẩy cảm giác no, cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường huyết và nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong đường ruột.

Các nhà nghiên cứu cho rằng carb tinh chế trong chế độ ăn hiện đại có thể thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn đường ruột gây viêm, từ đó có thể làm tăng nguy cơ béo phì và bệnh viêm ruột.

Carb tinh chế có chỉ số đường huyết (GI) cao hơn so với những loại carb chưa qua chế biến. Thực phẩm có GI cao làm tăng lượng đường trong máu nhanh hơn so với thực phẩm có GI thấp.

Trong một nghiên cứu, những người lớn tuổi báo cáo ăn nhiều thực phẩm có GI cao có nguy cơ tử vong vì một bệnh lý viêm – như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) – cao gấp 2.9 lần.

Trong một nghiên cứu có kiểm soát, những người đàn ông trẻ, khỏe mạnh tiêu thụ 50g carb tinh chế dưới dạng bánh mì trắng đã có lượng đường huyết cao hơn và một chỉ dấu viêm cụ thể đã tăng lên.

Carbohydrate tinh chế được tìm thấy trong kẹo, bánh mì, mì ống, các loại bánh ngọt, một số loại ngũ cốc, thức uống có đường và tất cả các loại thực phẩm chế biến được cho thêm đường hoặc bột.

5. Rượu ở mức quá nhiều

Tiêu thụ rượu vừa phải đã được chứng minh là mang lại một số lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, lượng cao hơn có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.

Trong một nghiên cứu, lượng chỉ dấu viêm CRP tăng lên ở những người uống rượu. Càng uống nhiều rượu, mức CRP càng tăng cao.

Những người uống rượu quá nhiều có thể gặp phải vấn đề các độc tố vi khuẩn di chuyển ra khỏi ruột kết và đi vào khắp cơ thể. Tình trạng này – thường được gọi là ‘ruột bị rò rỉ’ – có thể gây ra tình trạng viêm lan rộng, từ đó dẫn đến tổn thương các cơ quan.

Để tránh các vấn đề sức khỏe liên quan đến rượu, lượng tiêu thụ nên được hạn chế ở mức 2 ly tiêu chuẩn/ ngày cho nam giới và 1 ly tiêu chuẩn/ ngày cho phụ nữ (chú thích: 1 ly tiêu chuẩn có chứa khoảng 14g cồn nguyên chất, được tìm thấy trong khoảng: 355 ml bia với độ cồn khoảng 5%, 148 ml rượu vang với độ cồn khoảng 12% và 44 ml rượu chưng cất với độ cồn khoảng 40%).

6. Thịt chế biến sẵn

Việc tiêu thụ thịt chế biến sẵn có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư dạ dày và ruột kết.

Các loại thịt chế biến phổ biến bao gồm xúc xích, thịt lợn muối xông khói, giăm-bông, thịt hun khói và thịt bò khô.

Thịt đã qua chế biến có chứa các sản phẩm cuối cùng của quá trình glycation (AGEs) nhiều hơn hầu hết các loại thịt khác.

AGEs được hình thành bằng cách nấu chín các loại thịt và một số thực phẩm khác ở nhiệt độ cao. Chúng được biết đến là nguyên nhân gây viêm.

Trong tất cả các bệnh lý liên quan đến việc tiêu thụ thịt đã qua chế biến, mối liên hệ giữa ung thư ruột kết và loại thực phẩm này là mạnh nhất.

Mặc dù có nhiều yếu tố góp phần gây ra ung thư ruột kết, người ta cho rằng một cơ chế trong đó chính là đáp ứng viêm của tế bào ruột kết với thịt đã qua chế biến.

Điểm mấu chốt

Tình trạng viêm có thể xảy ra do đáp ứng với nhiều tác nhân gây ra, một số tác nhân khó có thể ngăn ngừa, bao gồm ô nhiễm, chấn thương hoặc bệnh tật.

Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát tốt hơn đối với các yếu tố khác, như chế độ ăn uống chẳng hạn.

Để giữ sức khỏe ở mức tốt nhất có thể, hãy giảm thiểu tình trạng viêm bằng cách giảm việc tiêu thụ các loại thực phẩm gây viêm và thay vào đó, ăn các thực phẩm chống viêm.

Nguồn: Healthline

Giới thiệu về STELLAPHARM

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các tổ chức và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com