NOAC là thuốc gì và chúng có tác dụng gì đối với cơ thể?

Trong hơn 50 năm, warfarin là loại thuốc thường được lựa chọn để ngăn ngừa đột quỵ liên quan đến rung tâm nhĩ (AF-related stroke), tuy nhiên một loại thuốc chống đông máu mới đã đem đến nhiều sự lựa chọn hơn.

Thuốc chống đông máu là gì?

Thuốc chống đông máu (anticoagulant medicine) là loại thuốc làm tăng thời gian để máu hình thành nên cục máu đông. Thuốc này đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa đột quỵ, đặc biệt là do rung tâm nhĩ (trial fibrillation – AF).

AF làm tăng nguy cơ đột quỵ vì nó có thể dẫn đến ứ máu trong tim và tình trạng này làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Nếu những cục máu đông này bị tim đẩy ra ngoài, chúng có thể làm tắc nghẽn mạch máu trong não và dẫn đến đột quỵ.

Warfarin là thuốc chống đông được kê đơn phổ biến nhất và khi được sử dụng đúng cách, warfarin là giải pháp hiệu quả làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ liên quan đến AF. Tuy nhiên cần phải tiến hành xét nghiệm máu thường xuyên và theo dõi cẩn thận khi sử dụng thuốc này.

NOAC là thuốc gì và chúng được khuyến nghị cho đối tượng nào?

Thuốc chống đông máu đường uống mới (novel oral anticoagulant – NOAC) là dòng thuốc chống đông máu thế hệ mới. Chúng có thể được sử dụng để phòng ngừa đột quỵ cho những người mắc AF không do van tim (non-valvular AF), tức là tình trạng rung nhĩ không liên quan đến vấn đề ở van tim. 

Chúng cũng có thể được sử dụng trong việc kiểm soát huyết khối tĩnh mạch (venous thromboembolism) – tình trạng khi khi cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch. NOAC có thể giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông ngay từ đầu và giúp bảo vệ một người khỏi một số tình trạng đột quỵ.

Có bao nhiêu thuốc NOAC?

Các loại NOAC hiện có trên thị trường:

• rivaroxaban (Xarelto®)
• dabigatran (Pradaxa®)
• apixaban (Eliquis®)
• edoxaban (Lixiana®).

Cơ chế hoạt động của NOAC?

NOAC làm gián đoạn một phần trong cơ chế phức tạp liên quan đến sự hình thành các cục máu đông. Điều này làm kéo dài thêm thời gian hình thành cục máu đông và giảm nguy cơ đột quỵ liên quan đến AF. Tất cả các thuốc NOAC đã được chứng minh là có hiệu quả ngăn ngừa đột quỵ giống như warfarin. Sự khác biệt chính giữa các NOAC và warfarin là NOAC ít bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn và các loại thuốc khác.

Điều này có nghĩa là với liều NOAC nhất định được kê đơn, bác sĩ biết được rằng bệnh nhân của mình sẽ được bảo vệ chống lại đột quỵ nếu dùng thuốc theo đúng chỉ định. Về mặt thực tế, điều này có nghĩa là bệnh nhân không cần phải thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra xem thuốc có mang lại hiệu quả hay không.

Có phải tất cả những người mắc AF đang dùng warfarin nên chuyển sang NOAC không?

Không, warfarin rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa đột quỵ và nếu tình trạng bệnh lý của một người đang được kiểm soát tốt với warfarin, đồng thời không gặp phải các tác dụng phụ, việc chuyển sang dùng NOAC sẽ không mang lại thêm lợi ích.

Các tác dụng phụ có thể có của NOAC?

Các tác dụng phụ sẽ phụ thuộc vào chính xác loại NOAC đang được sử dụng, ví dụ, dabigatran có thể gây khó chịu dạ dày. Tuy nhiên, cũng như tất cả các loại thuốc chống đông máu, một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra là tình trạng xuất huyết nặng. Tình trạng này không phổ biến và khả năng bị xuất huyết nặng khi dùng NOAC là tương đương hoặc ít hơn so với khi dùng warfarin. Trong trường hợp gặp phải tình trạng xuất huyết, hiện đã có một số các chất đối kháng (reversal agent) cho warfarin; và với NOAC, hiện chỉ có chất đối kháng cho duy nhất cho dabigatran, các NOAC khác không có tác nhân đối kháng.

Việc điều trị xuất huyết sẽ phụ thuộc vào nơi bị chảy máu và mức độ của tình trạng này. Một số dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng xuất huyết bất thường có thể bao gồm: chảy máu bất ngờ hoặc chảy máu kéo dài; bầm tím nghiêm trọng hoặc không rõ nguyên nhân, hoặc vết bầm tím lớn hơn mà không có nguyên nhân; phân có màu đỏ hoặc đen (giống hắc ín).

Bạn nên đi thăm khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của tình trạng chảy máu bất thường. Nếu có dấu hiệu chảy máu trong hoặc chảy máu nghiêm trọng, hãy gọi cấp cứu.

Tác dụng chống đông máu của NOAC sẽ mất dần sau khoảng 12 – 24 giờ kể từ liều cuối cùng.

Nếu một người đang dùng thuốc chống đông máu và bị chấn thương ở đầu – chẳng hạn như bị ngã và đập đầu, hoặc bị một cú đánh vào đầu – hãy ngay lập tức tìm kiếm sự trợ giúp y tế để loại trừ trường hợp chảy máu bên trong vì tình trạng này có thể không có biểu hiện rõ ràng ngay tức thì.

Điều gì xảy ra nếu bạn quên dùng một liều thuốc NOAC?

Điều cần thiết là phải sử dụng NOAC mỗi ngày. Lý do là bởi vì NOAC có tác dụng trong khoảng thời gian ngắn hơn nhiều so với warfarin, vì vậy nếu bạn bỏ lỡ một liều, bạn sẽ không được bảo vệ tránh khỏi nguy cơ huyết khối. Nếu bạn quên một liều và khoảng thời gian tính từ thời điểm liều bị quên cho đến thời điểm nhớ ra vẫn ít hơn 1/2 thời gian giữa hai liều (theo như chế độ điều trị), hãy uống liều quên và sau đó tiếp tục sử dụng thuốc như chế độ liều điều trị. Nếu vượt quá khoảng thời gian này, hãy bỏ qua liều quên và dùng liều tiếp theo vào thời gian đã định. Điều quan trọng là không dùng thuốc với liều gấp đôi vì điều đó có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.

NOAC không phù hợp với những đối tượng nào?

Nếu một người có nguy cơ cao bị xuất huyết, thì thuốc kháng đông đường uống, bao gồm cả NOAC và warfarin, có thể không được khuyến cáo sử dụng.

Không có đủ thông tin về tác dụng của NOAC ở những người dùng thuốc chống đông do có van tim nhân tạo bằng kim loại, vì vậy NOAC không được khuyến cáo cho nhóm này.

Nếu một người bị suy thận mức độ trung bình, NOAC cũng có thể không được khuyến cáo sử dụng, vì có nhiều khả năng hơn gặp phải tình trạng xuất huyết.

Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về chọn lựa tốt nhất dành cho bạn.

Có bất kỳ trở ngại nào đối với việc kê đơn NOAC không?

Trở ngại chính là về giá cả, NOAC đắt hơn warfarin, ngay cả khi đã tính đến xét nghiệm máu thường xuyên khi dùng warfarin. Các bác sĩ có thể ít quen thuộc với NOAC hơn, vì họ đã kê đơn warfarin trong nhiều thập kỷ so với chỉ vài năm như đối với NOAC. Theo thời gian, giá thành của NOAC sẽ giảm và nhiều bác sĩ sẽ cảm thấy dễ dàng và quen thuộc hơn trong việc kê đơn.

Nguồn: British Heart Foundation

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các tổ chức và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com