Những điều bạn nên biết về stress oxy hóa

Stress oxy hóa (oxidative stress) là sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và các chất chống oxy hóa trong cơ thể. Gốc tự do là các phân tử chứa oxy với số lượng electron không đồng đều. Số lượng không đồng đều của các electron cho phép các phân tử này dễ dàng phản ứng với các phân tử khác. Vì tính phản ứng dễ dàng này, các gốc tự do có thể gây ra các chuỗi phản ứng hóa học dây chuyền lớn trong cơ thể. Những phản ứng này được gọi là quá trình oxy hóa. Chúng có thể có lợi hoặc có hại.

Các chất chống oxy hóa là những phân tử có thể ‘tặng’ điện tử cho một gốc tự do mà không làm cho bản thân chúng trở nên bất ổn định. Điều này khiến gốc tự do ổn định và ít phản ứng hơn.

Ảnh hưởng của stress oxy hóa đối với cơ thể

Quá trình oxy hóa là một quá trình bình thường và cần thiết diễn ra trong cơ thể. Tuy nhiên, stress oxy hóa xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa hoạt động của gốc tự do và hoạt động của chất chống oxy hóa. Các gốc tự do khi thực hiện đúng chức năng, có thể giúp chống lại các tác nhân gây bệnh. Các tác nhân gây bệnh dẫn đến tình trạng nhiễm trùng.

Khi có nhiều gốc tự do tồn tại hơn mức mà chúng có thể được các chất chống oxy hóa giữ cho cân bằng, các gốc tự do này có thể bắt đầu gây hại cho mô mỡ, DNA và protein trong cơ thể. Protein, lipid và DNA chiếm một phần lớn trong cơ thể, do đó tổn thương này theo thời gian có thể dẫn đến rất nhiều bệnh lý, bao gồm:

• bệnh tiểu đường
• xơ vữa động mạch/ xơ cứng mạch máu (atherosclerosis)
• tình trạng viêm
• huyết áp cao
• bệnh tim
• bệnh thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như Parkinson và Alzheimer
• ung thư

Stress oxy hóa cũng góp phần vào quá trình lão hóa.

Đâu là các yếu tố nguy cơ?

Một cách tự nhiên, mọi người đều tạo ra một số gốc tự do trong cơ thể. Đây là điều bình thường và là một phần của hệ thống phức tạp của cơ thể để giữ cho bản thân khỏe mạnh.

Bạn cũng có thể phơi nhiễm với các gốc tự do trong môi trường. Một số nguồn có thể kể đến như:

• tầng ozone (chú thích: Khi ozone phân rã nó tạo thành các gốc tự do của oxy, là những chất có hoạt tính cao)
• một số loại thuốc trừ sâu và chất tẩy rửa
• khói thuốc lá
• bức xạ
• sự ô nhiễm

Chế độ ăn nhiều đường, chất béo và rượu cũng có thể góp phần sản sinh các gốc tự do.

Kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng stress oxy hóa

Không thể tránh hoàn toàn việc tiếp xúc với gốc tự do cũng như tình trạng stress oxy hóa. Tuy nhiên, có những điều bạn có thể làm để giảm thiểu tác động của stress oxy hóa đối với cơ thể. Điều quan trọng bạn có thể làm là tăng mức độ các chất chống oxy hóa và giảm sự hình thành các gốc tự do.

Một phương pháp ngăn ngừa stress oxy hóa là đảm bảo rằng bạn đang có đủ các chất chống oxy hóa trong chế độ ăn của mình. Ăn 5 khẩu phần (5 servings) mỗi ngày với nhiều loại trái cây và rau củ là cách tốt nhất để cung cấp cho cơ thể những gì nó cần để sản sinh các chất chống oxy hóa. Các loại trái cây và rau củ bạn có thể lựa chọn:

• quả mọng
• quả anh đào
• trái cây họ cam quýt
• quả mận khô
• rau lá xanh đậm
• bông cải xanh
• cà rốt
• cà chua
• quả ô liu.

Một số nguồn khác cung cấp chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống bao gồm:

• cá
• các loại quả hạch
• vitamin E
• vitamin C
• nghệ
• trà xanh
• melatonin
• hành
• tỏi
• quế.

Các yếu tố khác thuộc về lối sống lành mạnh cũng có thể ngăn ngừa hoặc giảm tình trạng stress oxy hóa. Sau đây là một số yếu tố thuộc về lối sống như vậy:

• Thói quen tập thể dục vừa sức và đều đặn. Việc tập thể dục có liên quan đến lượng các chất chống oxy hóa tự nhiên cao hơn và giảm tác hại do stress oxy hóa. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp kéo dài tuổi thọ, giảm bớt tác động của quá trình lão hóa và giảm nguy cơ ung thư và bệnh tật.
• Không hút thuốc. Và cũng tránh tiếp xúc với khói thuốc của người khác.
• Thận trọng khi sử dụng các hóa chất. Điều này liên quan đến việc lưu ý khi dùng hóa chất tẩy rửa, tránh tiếp xúc với bức xạ không cần thiết và ý thức được các nguồn phơi nhiễm hóa chất khác, chẳng hạn như thuốc trừ sâu được sử dụng trên thực phẩm hoặc trong làm vườn.
• Có ý thức về môi trường. Các sáng kiến ​​thân thiện với môi trường như đi chung xe (thay vì mỗi người đi một chiếc xe) giúp giảm sản sinh gốc tự do cho bạn và cả cộng đồng.
• Dùng kem chống nắng. Kem chống nắng ngăn chặn tia cực tím làm tổn hại làn da.
• Giảm lượng rượu bia uống vào.
• Ngủ đủ giấc. Ngủ đủ giấc rất quan trọng để duy trì sự cân bằng trong tất cả các hệ thống cơ thể. Chức năng não, sự sản xuất hormone, sự cân bằng giữa chất chống oxy hóa và gốc tự do, và một loạt những thứ khác bị ảnh hưởng bởi giấc ngủ.
• Tránh ăn quá nhiều. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn quá nhiều và ăn liên tục khiến cơ thể bạn ở trong trạng thái stress oxy hóa thường xuyên hơn so với việc bạn ăn các bữa ăn với khoảng cách thích hợp và ăn khẩu phần nhỏ hoặc vừa phải.

Tóm lại

Trong khi các gốc tự do và các chất chống oxy hóa là một phần của chức năng tự nhiên và khỏe mạnh của cơ thể, tình trạng stress oxy hóa xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và các chất chống oxy hóa. Stress oxy hóa có thể gây ra tổn thương cho nhiều mô, từ đó theo thời gian có thể dẫn đến một số bệnh lý.

Mặc dù không thể hoàn toàn tránh việc tiếp xúc với các gốc tự do, bạn có thể lựa chọn lối sống lành mạnh liên quan đến chế độ ăn uống, tập thể dục và môi trường để giúp giữ cơ thể luôn cân bằng, ngăn ngừa tổn thương và bệnh tật.

Nguồn: Health Line

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức (WHO), và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com