Hệ trục ruột–da ảnh hưởng đến bệnh chàm như thế nào?

Cơ thể con người là một hệ thống phức tạp và chứa đựng những điều khó tin. Khi chúng ta tìm hiểu thêm về cách thức mà các bộ phận khác nhau trong cơ thể tương tác với nhau, những gì mà chúng ta biết được càng đáng kinh ngạc. Ngày càng có nhiều sự quan tâm đến cách mà ruột và da của chúng ta kết nối với nhau.

Hệ trục ruột–da là khái niệm đề cập đến tất cả các kết nối giữa da và hệ tiêu hóa. Da và đường tiêu hóa đều tương tác với môi trường bên trong và bên ngoài. Điều này có nghĩa là chúng luôn có kết nối với những gì thuộc về cả bên trong và lẫn bên ngoài cơ thể.

Phần lớn sự kết nối này được thực hiện thông qua hệ vi sinh vật của cơ thể. Hệ vi sinh vật của chúng ta bao gồm hàng nghìn tỷ vi khuẩn, nấm và các sinh vật sống khác. Chúng sống bên trong và trên bề mặt cơ thể, chủ yếu là trong ruột và trên da.

Những vi khuẩn này đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Sự mất cân bằng hệ vi khuẩn trên da hoặc trong đường ruột thường ảnh hưởng đến những thứ khác. Những thay đổi trong hệ vi sinh vật được ghi nhận trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Chúng bao gồm các tình trạng sức khỏe tâm thần, hội chứng ruột kích thích (IBS), tiểu đường và các bệnh lý về da.

Chàm (eczema) là một tình trạng viêm da. Những người bị bệnh chàm có một số khác biệt rõ rệt trong hệ vi sinh vật của họ. Các nhà khoa học hiện vẫn đang tìm hiểu làm thế nào có thể điều chỉnh hệ vi sinh vật, để từ đó hỗ trợ sức khỏe tốt hơn. Hy vọng rằng những thông tin này có thể giúp tìm ra phương pháp điều trị tốt hơn cho bệnh chàm.

Điều trị bệnh chàm không còn là việc chỉ nhắm vào da. Có thể việc thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột cũng cải thiện được tình trạng da.

Hệ vi sinh vật trong suốt vòng đời

Hệ vi sinh vật bắt đầu hình thành từ khi trẻ mới sinh ra. Có một số yếu tố ảnh hưởng đến các khuẩn lạc cư trú trong ruột và trên da, bao gồm:

• phương pháp sinh (sinh thường hoặc sinh mổ)
• cách nuôi trẻ sơ sinh (bằng sữa mẹ hoặc sữa công thức)
• tuổi
• tình trạng căng thẳng
• cấu trúc gen
• nơi sống
• việc sử dụng một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng sinh.

Không có một hệ vi sinh vật tốt nào là chung cho tất cả mọi người. Một người khỏe mạnh sẽ không có hệ vi sinh vật giống hệt như một người khỏe mạnh khác.

Nghiên cứu đã ghi nhận sự khác biệt rõ rệt trong hệ vi sinh vật của những người mắc một số bệnh lý. Giữa sự thay đổi của hệ vi sinh vật và việc mắc một bệnh lý nào đó, chúng ta hiện vẫn chưa rõ điều nào xảy ra trước.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bệnh chàm có thể là một dấu hiệu ban đầu của nguy cơ dị ứng. Bệnh chàm và tình trạng dị ứng đều được kích hoạt bởi phản ứng miễn dịch bất thường.

Hệ miễn dịch thường chỉ phản ứng với một mối đe dọa thực sự như virus hoặc vi khuẩn có hại. Nó sẽ ‘điều động’ một ‘đội quân’ các protein gây viêm để chống lại ‘kẻ xâm lược’. Với tình trạng dị ứng hoặc bệnh chàm, hệ thống miễn dịch được kích hoạt bởi một thứ nào đó không phải là một mối de dọa thực sự đối với cơ thể.

Trẻ sơ sinh bị chàm có nhiều khả năng bị dị ứng thức ăn hoặc bị hen suyễn. Xét nghiệm chẩn đoán dị ứng thường được khuyến khích cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị bệnh chàm. Loại bỏ bất kỳ chất gây dị ứng nào khỏi chế độ ăn uống thường sẽ cải thiện tình trạng da.

Trẻ bị chàm có các vi khuẩn trên da khác với trẻ không bị chàm.

Các nghiên cứu về hệ vi sinh vật đường ruột ủng hộ ý tưởng cho rằng sức khỏe của da và đường ruột có mối liên hệ với nhau. Trẻ em không bị chàm có sự đa dạng hệ vi sinh vật đường ruột cao hơn so với trẻ bị chàm. Sự đa dạng hơn trong hệ vi sinh vật đường ruột thường là dấu hiệu của sức khỏe tốt hơn.

Đôi khi trẻ lớn lên sẽ khỏi bệnh chàm. Ở người lớn, đặc biệt là người lớn tuổi, một số thay đổi xảy ra một cách tự nhiên trên da. Điều này làm thay đổi hệ vi sinh vật của da để tạo thuận lợi cho những vi khuẩn có lợi hơn, từ đó ngăn chặn sự phát triển của nhiều vi khuẩn gây viêm liên quan đến bệnh chàm. Điều này có thể giải thích tại sao một số trường hợp mắc bệnh chàm lại được cải thiện theo tuổi tác.

Điều trị bệnh chàm và hệ vi sinh vật

Có giả thuyết cho rằng việc thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột có thể cải thiện bệnh chàm. Hệ vi sinh vật của chúng ta thường khác nhau. Chúng ta không thể biết được một hệ vi sinh vật được xem là ‘hoàn hảo’ để có thể ngăn ngừa hoặc kiểm soát bệnh chàm sẽ có cấu trúc ra sao.

Cũng có một câu hỏi được đặt ra là điều gì xảy ra trước. Có một điều nào đó gây ra sự thay đổi trong hệ vi sinh vật, từ đó dẫn đến bệnh tật không? Hay một bệnh lý cụ thể sẽ gây ra sự thay đổi trong hệ vi sinh vật?

Các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh chàm bao gồm kem bôi tại chỗ hoặc điều trị bằng tia cực tím dải hẹp. Các phương pháp này được tìm ra để thay đổi hệ vi sinh vật của da. Chúng thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi và giảm vi khuẩn gây viêm trên da, từ đó làm giảm các triệu chứng của bệnh chàm.

Điều trị bệnh chàm bằng probiotic và prebiotic

Bạn có thể đã nghe nói về kỹ thuật cấy ghép phân. Đây là trường hợp khi vi khuẩn đường ruột lấy từ một người khỏe mạnh được đưa vào ruột của một người khác. Phương pháp này được thực hiện để khôi phục hệ vi khuẩn đường ruột có lợi ở những người bị bệnh viêm ruột (IBD) hoặc nhiễm vi khuẩn Clostridium difficile (C. diff).

Việc cấy ghép hệ vi khuẩn trên da rất có thể là điều tiếp theo xuất hiện. Các nghiên cứu đang tìm hiểu xem liệu phương pháp này có thể giúp điều trị bệnh chàm hay không. Về mặt lý thuyết, vi khuẩn trên da được lấy từ một người khỏe mạnh có thể giúp khôi phục lại sự cân bằng cho hệ vi sinh vật trên da ở người cần được điều trị. Vẫn còn nhiều việc công việc cần phải thực hiện trước khi phương pháp này có thể trở nên phổ biến trong điều trị.

Bổ sung probiotic (men vi sinh) có thể hữu ích cho những người có các triệu chứng tiêu hóa. Với việc kết nối chặt chẽ giữa da và hệ vi sinh vật đường ruột, liệu probiotic đường uống có thể hỗ trợ cho da không? Có những giả thuyết cho rằng việc thay đổi vi khuẩn đường ruột bằng probiotic cũng có thể cải thiện tình trạng da. Cho đến nay, không có kết quả nào ủng hộ giả thuyết này.

Về chủ đề này, một đánh giá của Cochrane năm 2018 trên 39 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng đã xem xét liệu probiotic đường uống có cải thiện được bệnh chàm hay không. Không có thử nghiệm nào cho thấy có sự cải thiện đáng kể bệnh chàm khi bổ sung probiotic.

Hiện tại, không có sản phẩm bổ sung lợi khuẩn cụ thể nào để cải thiện bệnh chàm. Với nghiên cứu sâu hơn, các kết quả có thể sẽ thay đổi.

Có thể có một số hứa hẹn với synbiotic. Sản phẩm bổ sung synbiotic bao gồm cả probiotic và prebiotic. Probiotic là các vi khuẩn có lợi và prebiotic là thức ăn để nuôi dưỡng các lợi khuẩn. Sự kết hợp này có thể làm tăng tỷ lệ vi khuẩn phát triển mạnh trong ruột.

Một phân tích tổng hợp năm 2016 đã xem xét liệu synbiotic có thể hữu ích cho những người bị bệnh chàm hay không. Kết quả cho thấy rằng synbiotic cụ thể có thể giúp điều trị viêm da ở trẻ em từ 1 tuổi trở lên. Cần nghiên cứu thêm để tìm hiểu xem liệu synbiotic có thể đóng một vai trò nào đó trong việc ngăn ngừa bệnh chàm hay không.

Staphylococcus aureus và mức độ nghiêm trọng của bệnh chàm

Những người bị bệnh chàm có nhiều vi khuẩn Staphylococcus aureus (S. aureus) trên da. Loại vi khuẩn này có liên quan đến tình trạng viêm nhiều hơn. Bệnh chàm càng nặng thì lượng vi khuẩn S. aureus càng nhiều.

Có một số loại vi khuẩn có lợi cư trú trên da. Nhiều loại trong số này đóng vai trò như hàng rào ngăn chặn những tác nhân có hại xâm nhập vào cơ thể. Một số vi khuẩn thực sự có đặc tính kháng khuẩn để ngăn chặn mầm bệnh. Quần thể S. aureus khiến vi khuẩn có lợi khó sống trên các vùng da bị ảnh hưởng bởi S. aureus.

Khuyến nghị cho một đường ruột khỏe mạnh

Có những điều bạn có thể làm để hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Hiện tại, người ta vẫn chưa biết chính xác cấu trúc hệ vi sinh vật đường ruột như thế nào là tốt nhất đối với bệnh chàm. Những người bị bệnh chàm và các tình trạng viêm khác có xu hướng có hệ vi sinh vật với mức độ đa dạng thấp hơn.

Một số lối sống nhất định có thể giúp ích cho sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột, bao gồm:

• Áp dụng một chế độ ăn nhiều chất xơ

Chế độ ăn nhiều chất xơ có liên quan đến sự đa dạng hơn của hệ vi sinh vật đường ruột. Nguồn chất xơ giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong ruột. Bạn có thể bổ sung chất xơ trong chế độ ăn của mình từ ngũ cốc nguyên hạt, các loại quả hạch, hạt, đậu hạt, rau củ và trái cây.

• Kết hợp thực phẩm lên men

Thực phẩm lên men được tạo ra bằng cách sử dụng vi sinh. Chúng là nguồn cung cấp probiotic tuyệt vời và có thể cải thiện sức khỏe đường ruột. Thực phẩm lên men bao gồm sữa chua, sữa chua kefir, tương tempeh, kim chi và dưa cải bắp sauerkraut.

• Hạn chế uống rượu bia

Rượu bia có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó có thể dẫn đến chứng loạn khuẩn đường ruột – dysbiosis. Tốt nhất bạn nên giảm tiêu thụ rượu bia nếu có thể.

• Kiểm soát căng thẳng

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy căng thẳng, chắc hẳn bạn biết rằng căng thẳng thực sự có thể ảnh hưởng đến cảm giác của bạn. Nghiên cứu cho thấy tình trạng căng thẳng cũng có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật. Loại bỏ hoàn toàn tình trạng căng thẳng là điều không thể, tuy nhiên, việc tìm cách để đối phó tốt hơn với căng thẳng có thể giúp ích.

Tóm lại

Chúng ta có hàng nghìn tỷ vi khuẩn, nấm và các sinh vật sống khác sống bên trong cũng như trên bề mặt cơ thể. Điều này tạo nên hệ vi sinh vật của cơ thể. Hầu hết các vi sinh vật này sống trên da và trong ruột. Các vi sinh vật này liên tục kết nối với nhau. Đó được gọi là hệ trục ruột–da.

Hệ vi sinh vật của chúng ta thường hơi khác nhau và không có một hệ vi sinh vật nào được xem là hoàn hảo. Có những thay đổi khác biệt được nhìn thấy trong những tình trạng sức khỏe nhất định. Những người bị bệnh chàm có những khuẩn lạc khác so với những người không bị bệnh chàm.

Người ta hy vọng rằng việc thay đổi các khuẩn lạc này có thể góp phần điều trị bệnh chàm. Nhiều phương pháp điều trị hiện nay làm giảm vi khuẩn gây viêm và hỗ trợ sự phát triển của lợi khuẩn. Có những điều bạn có thể làm để hỗ trợ cho hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh và đa dạng. Điều này cũng có thể cải thiện tình trạng da.

Nguồn: Healthline

Giới thiệu về STELLAPHARM

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như Cơ quan Quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các tổ chức và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com