Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác: Phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp bảo tồn thị lực

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (Age-related macular degeneration – ARMD) là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở những người trên 60 tuổi. Đúng như tên gọi của nó, tình trạng này ảnh hưởng chủ yếu đến điểm vàng, là vùng võng mạc chịu trách nhiệm về thị lực trung tâm (central vision). Một người có điểm vàng bị ảnh hưởng bởi bệnh lý võng mạc có thể gặp khó khăn với các hoạt động như đọc và lái xe, nhưng vẫn duy trì thị lực ngoại vi (peripheral vision) tốt.

Nếu bạn mắc ARMD, việc hiểu rõ các dấu hiệu và triệu chứng, theo dõi đúng cách, phát hiện sớm bệnh tiến triển và điều trị kịp thời chính là ‘chìa khóa’ để bảo tồn thị lực.

Các giai đoạn của ARMD

ARMD có thể được phân loại theo giai đoạn sớm, giữa hoặc nặng, tùy thuộc vào những thay đổi thực thể mà bác sĩ nhãn khoa có thể nhận thấy khi thăm khám mắt. ARMD sớm được đặc trưng bởi sự hiện diện của mảng tích tụ màu vàng được gọi là drusen ở lớp sau võng mạc. Drusen có thể được tìm thấy trong mắt khỏe mạnh khi chúng ta già đi, nhưng khi chúng trở nên quá nhiều, có thể chẩn đoán ARMD. Người mắc ARMD sớm có thể không gặp bất kỳ triệu chứng thị giác nào và có thể có chức năng thị giác tốt khi được đo bằng các phương pháp tiêu chuẩn như bảng kiểm tra thị lực (eye chart).

Khi số lượng và kích thước của drusen đạt đến một ngưỡng nhất định, ARMD được phân loại là giai đoạn giữa, là tình trạng có nguy cơ cao hơn tiến triển thành ARMD nặng và mất thị lực. Những người mắc ARMD giai đoạn giữa có thể bắt đầu có các triệu chứng ban đầu như biến dạng thị lực trung tâm hoặc mất thị lực nhẹ, nhưng không phải lúc nào cũng như vậy.

Chẩn đoán ARMD nặng được đưa ra khi bệnh nhân bị thoái hóa (thường là do teo hoặc mất) thụ thể cảm thụ ánh sang – photoreceptors (tế bào nhạy cảm với ánh sáng trong võng mạc), hoặc gặp phải tình trạng tăng trưởng mạch máu bất thường, được gọi là tân mạch hắc mạc (choroidal neovascularization – CNV).

Có hai loại ARMD nặng: ARMD tiết dịch (ướt) và không tiết dịch (khô). Sự hiện diện của CNV là dấu hiệu để chẩn đoán ARMD ướt. Tất cả các dạng khác của ARMD, bao gồm cả sớm, giữa và teo (atrophy), đều được xem là ARMD khô. Hầu hết mọi trường hợp ARMD ướt đều bắt đầu từ ARMD khô.

Khi ARMD tiến triển liên quan đến fovea – là trung tâm giàu thụ thể ánh sáng của hoàng điểm – bệnh nhân có thể bị mất thị lực nghiêm trọng. Teo hoặc chết mô thường phát triển chậm theo thời gian, cùng với mất thị lực khi nó xâm lấn vào vùng fovea. Các tác động của CNV, bao gồm tích tụ chất lỏng hoặc máu dưới hoặc trong võng mạc, có thể xảy ra nhanh hơn và gây ra sự suy giảm thị lực đột ngột.

Bảo tồn thị lực ở những người bị thoái hóa điểm vàng

Các thử nghiệm lâm sàng của Nghiên cứu Bệnh về Mắt liên quan đến Tuổi tác (AREDS và AREDS2) cho thấy rằng việc sử dụng chất chống oxy hóa, lutein và zeaxanthin với liều lượng được nghiên cứu giúp làm giảm khoảng 25% nguy cơ tiến triển ARMD từ giai đoạn giữa sang giai đoạn nặng, do đó làm tăng cơ hội bảo tồn thị lực.

Ở những người tiến triển đến giai đoạn ARMD nặng, tính khả dụng của các lựa chọn điều trị phụ thuộc vào việc họ mắc dạng khô hay ướt. Không có phương pháp điều trị được FDA chấp thuận cho ARMD khô giai đoạn nặng. Tuy nhiên, có một số liệu pháp đang được nghiên cứu, hy vọng trong tương lai có thể làm chậm lại hoặc hồi phục những thay đổi ảnh hưởng đến thị lực.

Ngược lại, ARMD ướt có nhiều liệu pháp được FDA chấp thuận cũng như các phương pháp off-label (kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn) được chứng minh là có tác dụng ngăn chặn và hồi phục tác động của CNV trong điểm vàng. Tiêu chuẩn điều trị hiện nay là tiêm thuốc chống yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (anti-VEGF) vào trong khoang thủy tinh thể của mắt (không gian chứa đầy gel tạo nên phần lớn nhãn cầu). Thuốc chống VEGF hoạt động bằng cách ức chế sự tăng sinh của các mạch máu mới, bất thường. Ngoài ra còn có một số phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho ARMD ướt, bao gồm thuốc kháng VEGF kéo dài hơn, thuốc kết hợp, kho dự trữ thuốc được cấy ghép thông qua phẫu thuật và liệu pháp gen. Cũng có hy vọng cho các thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc uống, mặc dù những liệu pháp này có thời gian kéo dài hơn.

Giảm nguy cơ tiến triển bệnh và phát hiện sớm ARMD tiến triển chính là điểm mấu chốt

Nếu bạn mắc ARMD, cách tốt nhất để duy trì thị lực là giảm nguy cơ tiến triển thành ARMD nặng và phát hiện sớm dạng ướt có thể điều trị được. Để bắt đầu, việc cai thuốc lá và một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ tiến triển thành ARMD nặng và ngăn ngừa mất thị lực. Bác sĩ nhãn khoa sẽ khuyến cáo các loại thuốc (vitamin, chất chống oxy hoá…) để giảm nguy cơ tiến triển bệnh nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh ARMD giai đoạn giữa. Bác sĩ cũng sẽ thường xuyên kiểm tra các dấu hiệu tiến triển của bệnh.

Hãy chú ý đến các triệu chứng của bệnh thoái hóa điểm vàng đang tiến triển, bao gồm cả thị lực trung tâm bị mờ hoặc biến dạng. Và theo hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa, hãy theo dõi thị lực tại nhà. Các hệ thống giám sát tại nhà phức tạp như các thiết bị quét võng mạc, đang trong quá trình phát triển. Chúng có thể giúp phát hiện ARMD ướt, từ đó tiến hành điều trị trước khi nó gây tổn thương vĩnh viễn cho võng mạc.

Các liệu pháp điều trị hiện tại có thể kiểm soát bệnh và bảo tồn thị lực trong nhiều năm hoặc lâu hơn, do đó, việc phát hiện sớm chính là điểm mấu chốt. Hơn nữa, việc tái khám định kỳ là rất quan trọng, vì bác sĩ nhãn khoa sẽ kiểm tra dấu hiệu của sự tiến triển bệnh mà bạn có thể không nhận thấy. Bác sĩ cũng sẽ hiểu rõ nhất về các phương pháp điều trị mới trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của các liệu pháp điều trị ARMD.

Nguồn: HARVARD MEDICAL SCHOOL

Giới thiệu về STELLA

STELLAPHARM là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu và là nhà sản xuất thuốc kháng virus tại Việt Nam. Công ty được thành lập vào năm 2000 tại Việt Nam; và chúng tôi chú trọng vào các thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn đặc biệt trong điều trị các bệnh liên quan tim mạch, kháng virus, bệnh tiểu đường, v.v… và sản phẩm của công ty đang được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân tại hơn 50 nước trên thế giới.

Công ty được chứng nhận toàn cầu về chất lượng thông qua việc các nhà máy sản xuất của công ty đã được thanh tra và phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thuốc Châu Âu (EMA), cục Dược phẩm và thiết bị Y tế Nhật Bản (PMDA), cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (Taiwan FDA), Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức (WHO), và cơ quan khác.

Để biết thêm thông tin về bài viết:
Công ty TNHH Liên Doanh Stellapharm – Chi nhánh 1 | 40 Đại lộ Tự Do, VSIP, P. An Phú, Thành phố Thuận An, Bình Dương
T: +84 274 376 7470 | F: +84 274 376 7469 | E: info@stellapharm.com | W: www.stellapharm.com